Муома оройуонугар спорт сайдыытын түстээбит бастыҥ спортсменынан, тренеринэн, учууталынан, ыччат салайааччытынан биһиги умнубакка ахта-саныыр үтүө киһибит Александр Васильевич Карпов буолар.Кини дэгиттэр талааннаах спортсмен этэ. Ол курдук национальнай ыстаныыларга, нуучча дуобатыгар, наартаны ыстаныыга, волейболга республика таһымыгар биллэр ситиһиилэрдээҕэ. Бу спорт көрүҥнэригэр 1988, 1994 сылларга Муома оройуонун бастыҥ спортсменын аатын ылбыта.
Александр Карпов сырдык кэриэһигэр ыытыллыбыт волейболга күрэх ыраахтан-чугастан элбэх кыттааччыны муста. Биир үөрүүлээҕэ ыаллыы Абый улууһуттан эдэр ыччат хамаандата кэлэн күрэххэ кыттыбыта буолар. Улахан Чыыстайтан кыргыттар хамаандалара кэлэн күрэхтэһиини көҕүлээтилэр. Тренердэрэ Елизавета Тарабукина этэринэн, Сааһыырга спортзал суоҕа волейбол сайдарыгар кыах биэрбэт эбит. Оҕолор, ыччаттар волейбол курдук умсугутуулаах оонньууга дьарыктанар саалалара суох буолан интэриэстэрэ намыһах эбит. Бу күрэххэ кыттыбыт кыргыттар волейбол Хонууга олус сайдыылааҕын бэлиэтээбит, оонньооччулар араас албастарын үөрэтэ көрбүт буоллахтарына, ол кинилэргэ улахан үөрэх буолар. Мемориалга Чыбааҕылаах, Соболоох, Индигир нэһилиэктэриттэн хамаандалар кытыннылар. Оттон Төбүлэхтэн күүстээх оонньооччулар «Кэлээдьин» хамаанда састаабыгар киирэн үчүгэй оонньууну көрдөрдүлэр. Күрэххэ уопсайа 9 эр дьон хамаандата уонна 7 дьахталлар хамаандалара күөн көрүстүлэр.
Волейболы сөбүлээн көрөөччүлэргэ олус интэриэһинэй, сытыы киирсиилэр ыытыллан бэртээхэй тэрээһин буолла. Учууталбыт Александр Васильевич өр сыллаах сыралаах үлэтэ кэскиллээҕин кини үөрэнээччилэрэ, үөрэнээччилэрин үөрэнээччилэрэ таһымнаах оонньууларынан бигэргэттилэр. А.В.Карпов аатын сүгэр оҕо спортивнай оскуолатын хамаандалара улахан дьону кытта тэбис-тэҥҥэ эрийсэн сытыы киирсиилэри көрдөрбүттэрэ дьону-сэргэни үөртэ. «ДЮСШ-2» финалга тахсар оонньуута оҕолор кыахтарын толору көрдөрдө. Төһө да хоттордоллор, оройуон саамай күүстээх хамаандатыгар сөптөөх утарылаһыыны оҥордулар, маладьыастар. Соболоох хамаандатын бэлиэтиир тоҕоостоох. Урукку сылларга бу нэһилиэк волейбол күрэҕэр кыттыбат да буолара. Бу оҕолор салгыы дьарыктаннахтарына, сотору «тыас таһаарыыһылар». Сайдыылар бу сырыыга оонньуулара тахсыбата, ол эрээри тэрийээччилэр А. В. Карпов төрүт түөлбэтиттэн хамаанда туруоруллан кэлбитигэр Антон Никулиҥҥа махтаналлар. Индигир нэһилиэгин хамаандатын састаабыгар Хонуу ыччаттара оонньообуттара хамаанда састаабын эбии күүһүртэ диэххэ сөп. Дьиҥэ, уруккута бу нэһилиэк спортсменнара волейболга кыргыттар да, уолаттар да чаҕылхай киирсиилэри көрдөрөөччүлэр.
Инникитин нэһилиэк олохтоохторуттан хамаандалары туруорар кыах үөскэтэллэрэ ордук буолуо этэ. Икки күн устата ыытыллыбыт оонньуулар дьон биһирэбилин ыллылар. Тэрийээччилэр аһылык атыытын кэпсэтэн спортсменнар да, ыалдьааччылар да тото-хана аһыы сырыттылар. Күрэх саҕаланыытыгар музыкальнай эҕэрдэлэр дьон болҕомтотун тартылар. Бачча элбэх хамаанда оонньуулара ордук-хос тардыллыбакка, сып-сап ыытыллыбыттара көрөөччүлэр да, кыттааччылар да сэҥээриилэрин ыллылар. Күрэхтэһиини сыаналааһыҥҥа кыра сыыһа-халты таҕыстар да, мемориал үрдүк таһымҥа ыытылынна диир тоҕоостоох. Дьон өйдөөн хаалар сытыы киирсиилэрэ, араас албастара, мүччү тутуулара ыалдьааччылары астыннардылар, сорох кэмнэргэ кыыһыртылар-абалаттылар. Финальнай оонньууларга саала иһэ оргуйан олордо. Чахчы сытыы киирсиилэр аастылар. Оонньуулары көрө олорон учууталбыт волейболистар ойон тахсан быһалларын, араас албастары туһанан очко ылалларын көртө эбитэ буоллар төһөлөөх үөрүө, киэн туттуо этэй дии санаатым.
Оҕо спортивнай оскуолатын иккис хамаандатыгар оонньообутРоберт Карпов дьаныһан дьарыктаннаҕына, күүстээх волейболисттахсыыһы. Нууччалыы эттэххэ «гены – великое дело», эһэтинутумнаан успуорка талааннаах эбит. Аны быһа түһэн этэрбуоллахха, Александр Васильевич кыра уола Иван Карповхапытааннаах «Дохсун» хамаанда бастыҥ буолта эмиэ бэлиэтүгэн. Учууталбыт салайар хамаандата республикаҕа тиийэбастаабыта баар суол, «СахаВА» саҕана. Онон утум салҕанардиэн санаа үөскээтэ. Финал киирсиилэрэ ордук сытыы буоланкөрөөччүлэр көхтөрүн көтөхтүлэр. Ордук эр дьон оонньуулара. Куруутун лидер сылдьыбыт «Кэлээдьин» уонна «Дохсун» хамаандалар сытыы киирсиилэрэ ыалдьааччылары икки аҥыхайыттылар. Кыра да сыыһа хамсаныы долгутууну үөскэтэртүгэннэрэ… Ыгылыйыы, ыксааһын, кыыһыран быыппастыы… Ким эрэ наар балыйар курдук, туох эрэ табыллыбат, анараахамаанда очко ыллаҕына, бу хамаанда хап-сабар тэҥнээн биэрэр, онтон бүтэһик свисток чыһыырар тыаһа: ахсаан 2:1 «Дохсун» туһатыгар. Ким эрэ үөрэр, ким эрэ хомойор, ол эрээри кыайбытхамаанданы бары уруйдаан эҕэрдэлииллэр. Күрэх түмүктэнэр. А. В. Карпов тапталлаах кэргэнэ Вера Петровна түмүк тылыгар олускүүстээх, кэрэхсэтиилээх киирсиһиилэр иһин кыттааччыларгамахтанна, куруук да спорду өрө тутуҥ диэн ыҥырда.
Учууталбыт дьиэ кэргэнэ, аймах-билэ дьонноро бириис бөҕөтуруоран элбэх киһи бэлиэтэннэ. Бастаабыт «Дохсун», «Олимп» хамаандалар анал кубоктар хаһаайыннара буоллулар, манытаһынан тустаах суруктаах минньигэс тордунан бэлиэтэннилэр. Иккистээбит «Кэлээдьин», «Сириус» хамаандалар, үһүс буолбут«Индигир», «Кэрэли» хамаандалар тустааҕынан анал мэтээллэрикэттилэр, минньигэс туорт туттулар. Хаһан да буоларын курдук, бастыҥ оонньооччулар анал номинацияҕа тигистилэр. Ол курдук, «Лучший разыгрывающий» анал ааты «Олимп» хамаандаттанЛюбовь Винокурова, «Дохсун» хамаандаттан ВладимирМаксимов ыллылар. «Лучший защитник» «Кэрэли» хамаандаттан Александра Слепцова, “Кэлээдьин” хамаандаттанАндрей Громов буоллулар. «Лучший блокирующий» номинацияҕа «Кэрэли» хамаандаттан Саргылана Тарабукина, “Дохсун” хамаандаттан Петр Корякин тигистилэр. «Лучший нападающий» номинацияҕа «Сириус» хамаандаттан Анна Дормидонтова, «Индигир» хамаандаттан Петр Латышевыллылар. «Кэрэли» хамаандаттан Мила Слепцова, «ДЮСШ-1» хамаандаттан Дмитрий Гореев «Перспективный игрок» аатыныллылар. Оттон мемориал бастыҥ оонньооччуларынан ВаселинаШкулева («Олимп»), Владимир Жирков («Кэлээдьин») ааттаннылар. Бастыҥнарга сыаналаах бэлэхтэр туттарылыннылар. Тэрийээччилэр маны таһынан анал бириистэри олохтоон 24 киһини бэлиэтээтилэр. Ол иһигэр ветеран волейболистар Мария Барашкова, Виктор Пилюченок, саамай көхтөөх ыалдьааччыларАльбина Васильева, Юрий Никулин, о.д.а. сыаналаах бэлэхтэритутан үөрүүлэрэ үксээтэ.
Түгэнинэн туһанан күрэхтэһии спонсордарыгар − Карповтардьиэ кэргэннэригэр, аймах-билэ дьонноругар улахан махтал, кырдьык да дьон үөрэн-көтөн, астынан тарҕаста.
Христина Кривошапкина