Сыл аайы алтынньы маҥнайгы күнүгэр Сааһырбыттар аан дойдутааҕы күннэрин бэлиэтиибит.
Бу күн чэрчитинэн оройуон киинигэр — Хонууга Арчы дьиэтигэр араас хабааннаах тэрээһиннэр киэҥ далааһыннаахтык ыытылыннылар. Маны барытын Арчы дьиэтин салайааччыта Ирина Николаевна Слепцова иилээн-саҕалаан ыытар. Киниэхэ Арчы дьиэтин актыбыыстара көх-нэм буолан көмөлөһөллөр. «Арчылар» ханнык да култуура тэрилтэтинээҕэр ыытар тэрээһиннэрэ элбэх. Барыта былаан быһыытынан торумнанан бииртэн биир интэриэһинэй бырайыактары, тэрээһиннэри, көрсүһүүлэри, күрэстэри толкуйдаан ыыталлар. Ону таһынан нэһилиэккэ, оройуоҥҥа ыытыллар бары тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кытталлар, бэл диэтэр, чугастааҕы нэһилиэктэргэ ырыа-үҥкүү аргыстаах гастроллуу тахсаллар.
«Арчы» — бэйэтэ туһунан суоллаах-иистээх түмсүү. Манна күннэтэ мустар кырдьаҕастар олус сэргэх, олоххо тардыһыылаах, сэбиэскэй кэминээҕи дьон буолалларын быһыытынан олоххо да, үлэҕэ да олус көхтөөх дьон.
Маннык тэрээһиннээх түмсүү сир-сир аайы баар буолбатах. Киин сирдэргэ «Школа третьего возраста» диэн үлэлиир тэрилтэлэрдээҕэр туох да итэҕэһэ суох үлэлээх түмсүү. Маны барытын салайааччылара Ирина Николаевна сүрүннүүр, дьону хамсатар.
Быйылгы Сааһырбыттар күннэригэр ханнык-туох тэрээһиннэр ыытыллыбыттарын туһунан биһиги Ирина Николаевнаттан кэпсииригэр көрдөстүбүт.
— Балаҕан ыйын 28 күнүттэн алтынньы 7 күнүгэр диэри Сааһырбыттар декадаларыгар араас тэрээһиннэр ыытыллыннылар.
Ол курдук «Айхаллыыбыт үлэ киһитин!» диэн Үлэ сылыгар аналлаах биэчэргэ Виктория Ивановна Сокорутова Муома оройуонугар кэлбитэ 50 сылын, ол иһигэр оройуон аптекатын 30 сыл салайбыта, 20-с сылын предпринимателинэн үлэлиир. Виктория Ивановна үлэһит киһи. Ыраах хоту улууһу сибиэһэй аһынан хааччыйыы манан аҕай буолбатах үлэ, элбэхтик сүүрэн-көтөн, сыралаһан, этэргэ дылы, инчэҕэй тирбэҕэ быстыбатынан билигин атаҕар турда диэҕи баҕарыллар. Сайыҥҥы өттүгэр самолетунан, кыһын массыынанан аҕалтаран, нэһилиэнньэни сибиэһэй аһынан хааччыйар.
Улахан дьиэ кэргэн маанылаах далбар хотуна, күн күбэй ийэтэ, эбэтэ, хос эбэтэ. Оҕуруот олордон, теплицаны көрөн-истэн, үүннэрэн, балай эмэ үүнүүнү ылар, сибэкки арааһын олордор. Ас амтаннааҕын, минньигэһин астыыр дьоҥҥо холобур буолар хаһаайка. Биһиэхэ тэрээһиннэрбитигэр бастайааннай спонсорбыт, кыһалҕалаахха көмө киһитэ.
Уһуйаан үлэһиттэрин идэлээх күннэригэр урут үлэлээн ааспыт дьоммутун, иитээччилэр дьиэ кэргэттэрин кытта кэпсэтэн «Ытык иитээччилэр» диэн видеоматериал бэлэмнэтэн көрдөрдүбүт. Олохторун оҕо иитиитигэр анаабыт иитээччилэргэ бэлэх туттардыбыт. Ол курдук өр сылларга «Кэнчээри» детсады салайбыт Августа Ивановна Шкулева үлэтин, олоҕун туһунан кэпсээтибит, кини оҕолорун,сиэннэрин ааттарыттан өр сылларга «Кэскил» детсад иитээччитинэн үлэлиир Прасковья Титовна Слепцоваҕа, эмиэ «Кэнчээри» детсадка 32 сыл устата иитээччинэн үлэлээбит, улахан дьиэ кэргэн эмиэ маанылаах киһилэрэ, ийэлэрэ, эбэлэрэ, олохтон барыар диэри Арчы дьиэтин актыбыыһа Светлана Куприяновна Петрова оҕолорун,сиэннэрин бирииһин «Кэнчээри» уһуйааҥҥа өр сылларга үлэлии сылдьар иитээччигэ Клавдия Михайловна Золознаяҕа, эмиэ «Кэнчээри» детсадка 33 сыл иитээччинэн үлэлээбит, түөрт уолу төрөтөн, олох суолугар үктэннэрбит, Арчы дьиэтин актыбыыһа Вера Петровна Чугунова дьиэ кэргэнин бирииһин «Теремок» уһуйааҥҥа уһун сылларга асчытынан үлэлээбит Татьяна Николаевна Хохоловаҕа туттардыбыт. Августа Ивановна, Светлана Куприяновна, Вера Петровна оҕолоругар, сиэннэригэр, ыччаттарыгар улахан махталбытын тиэрдэбит.
Сааһырбыттар күннэрин бэлиэтиир бырааһынньыктааҕы тэрээһиҥҥэ оройуон аҕа баһылыгын солбуйааччы М.А.Мординов, Муома национальнай нэһилиэгиттэн В.А.Атласова, Социальнай харалта салайааччыта А.Ф.Щелканова, начальнай оскуола дириэктэрэ А.А.Петрова, оройуоннааҕы ветераннар Сэбиэттэрин бэрэссэдээтэлэ Е.И.Слепцова, о.д.а. эҕэрдэлээтилэр.
Кырдьаҕастарбытыгар эҕэрдэ кэнсиэр, сылаас чэйдээх, минньигэс астаах остуол тардылынна. Эҕэрдэ кэнсиэргэ Е.Д.Тарабукина, И.Н.Иванова, Т.Н.Потапова, музыкальнай оскуолаттан классическай үҥкүү кылааһын оҕолоро, салайааччы А.М.Федорова, Арчы кэлэктиибэ кытыннылар.
Бырааһынньыктааҕы тэрээһиҥҥэ элбэх ветеран кэлбитэ үөрдэр, ветераннарга барыларыгар тыыннаах роза сибэкки туттарылынна.
Ону таһынан «Дьоһун киһи биһиги Ивановнабыт!» ветераннар Советтарын председателэ, РФ үөрэҕириитин туйгуна Е.И.Слепцова 80 сааһыгар аналлаах тэрээһин буолла. 50 сыл олоҕун оҕо иитиитигэр анаабыт Евдокия Ивановнаҕа анаммыт киэһэ олус бэркэ ыытылынна. Биэчэргэ Ивановна бииргэ үлэлээбит, алтыспыт дьоно, Арчы кэллэктиибэ кытыннылар.
Саҥа ый саҕаланыыта сахалыы сиэри-туому толоруу бу сылы быһа ыытыллар сүрүн тэрээһиннэрбититтэн биирдэстэрэ буолар. Ый ахсын саҥа ый алгыһын хайаатар даҕаны ылабыт. Алтынньы ый — Хотой Айыы, Улуу Добдурҕа ыйын бэлиэтиибит.
Сахалыы остуол оонньууларыгар күрэх ыытылынна. Хабылыкка тыҥааһыннаах киирсии түмүгүнэн маҥнайгы миэстэни Н.Д. Винокуров, иккис миэстэ — Е.Д. Сен-Дун-Шен, үһүс миэстэ- М.Н. Слепцова буоллулар.
Дуобат күрэҕэ эмиэ бэркэ ааста. Манна маҥнайгы миэстэҕэ А.Х. Софронов, иккискэ П.П.Ефимов, үһүскэ А.М Черемкин таҕыстылар.
Кэмиттэн кэмигэр Арчыга киинэ көрөбүт. Бу сырыыга үгүс дьон биһирэбилин ылбыт «Не хороните меня без Ивана» режиссёр Любовь Борисова туруорбут киинэтин олус астына көрдүбүт.
Субуота күн түмүктүүр тэрээһининэн биһиги оройуоммутугар олорон, үлэлээн ааспыт А.В. Рачинскай 100 сааһыгар аналлаах ветеран оҕолорун, ыччаттарын, бииргэ үлэлээбиттэрин кытта көрсүһүү буолан ааста.
Биһиги Ирина Николаевна үлэтигэр бар дьон туһугар өссө да айа-тута сылдьарыгар баҕарабыт.
«Муома оройуона МТ пресс-сулууспата